MPOX

Mpox သည် ရှားရှားပါးပါး ဖျားနာခြင်း၊ ချမ်းတုန်ခြင်းနှင့် အဖျားတက်ခြင်းတို့ကို ဖြစ်စေသည်။ ၎င်းသည် ကျောက်ရောဂါကဲ့သို့ ဗိုင်းရပ်စ်မျိုးစုတွင် ပါ၀င်သော မျောက်ကျောက်ဗိုင်းရပ်စ်ပိုးကြောင့် ဖြစ်ပွားခြင်းဖြစ်သည်။

mpox ဆိုတာဘာလဲ။

Mpox သည် တစ်ခုဖြစ်သည်။ သတင်းပို့နိုင်သောရောဂါ အိုကလာဟိုးမားတွင် ပုံမှန်မဟုတ်သော အခြေအနေတစ်ခုဖြစ်သည်။ Mpox သည် မျက်နှာ၊ ပါးစပ်၊ လက်၊ ခြေ၊ ရင်ဘတ်၊ လိင်အင်္ဂါ သို့မဟုတ် စအိုအတွင်းတွင် ဝက်ခြံများ သို့မဟုတ် အရည်ကြည်ဖုများကဲ့သို့ ဖြစ်တတ်သည့် အဖုတစ်ခုဖြစ်သည်။ Mpox ရောဂါပိုးများသည် ပုံမှန်အားဖြင့် မပြင်းထန်ပါ။ လက္ခဏာများသည် အများအားဖြင့် တုပ်ကွေးနှင့် ဆင်တူပြီး 2-4 ပတ်အတွင်း ပျောက်ကင်းသည်။

လက်ရှိတွင် ယေဘူယျလူဦးရေသည် mpox ကူးစက်နိုင်ခြေနည်းပါးသော်လည်း ပြည်သူ့ကျန်းမာရေးနှင့် ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှုကဏ္ဍများမှ ရောဂါဖြစ်ပွားမှုကို သတိထားစောင့်ကြည့်ရန် လိုအပ်ပါသည်။ ဆေးဘက်ဆိုင်ရာဝန်ဆောင်မှုပေးသူများသည် mpox ၏လက္ခဏာရှိသောအဖုများခံစားရသည့်မည်သည့်လူနာအတွက်မဆိုသတိရှိသင့်ပြီးကူးစက်မှုထိန်းချုပ်ရေး၊ စမ်းသပ်ခြင်းနှင့်အစီရင်ခံခြင်းအပါအဝင်နောက်ထပ်အဆင့်များတွင် CDC လမ်းညွှန်ချက်များကိုလိုက်နာပါ။

CDC နှင့် အခြားပြည်သူ့ကျန်းမာရေးဓာတ်ခွဲခန်းတာဝန်ရှိသူများ၏အဆိုအရ လက်ရှိအမေရိကန်စမ်းသပ်မှုစွမ်းရည်သည် လုံလောက်သော်လည်း လိုအပ်ပါက စီးပွားဖြစ်နှင့် ပြည်သူ့ကျန်းမာရေးဓာတ်ခွဲခန်းများတွင် စွမ်းရည်ကို ထည့်သွင်းထားကြောင်း သိရသည်။

ကျန်းမာရေးနှင့် လူသားဝန်ဆောင်မှုဌာနမှ mpox ကို 2022 ခုနှစ် သြဂုတ်လအစောပိုင်းတွင် ပြည်သူ့ကျန်းမာရေး အရေးပေါ်အခြေအနေအဖြစ် ကြေညာခဲ့သည်။ အမေရိကန်ကျန်းမာရေးနှင့် လူသားဝန်ဆောင်မှုဌာနက 2023 ခုနှစ် ဇန်နဝါရီလ 31 ရက်နောက်ပိုင်းတွင် ပြည်သူ့ကျန်းမာရေး အရေးပေါ်အခြေအနေအဖြစ် mpox ကို သက်တမ်းတိုးမည်မဟုတ်ကြောင်း ကြေညာခဲ့သည်။ အမှုတွဲများ ကျဆင်းလာခြင်း၊

WHO နှင့် CDC တို့က Monkeypox Virus ကို “Mpox” ဟု အမည်ပြောင်း
2022 ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလ 28 ရက်နေ့တွင် ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးအဖွဲ့ (WHO) မှ မျောက်ကျောက်ဗိုင်းရပ်စ်ကို “mpox” ဟု အမည်ပြောင်းရန် အကြံပြုခဲ့ပြီး မူရင်းအမည်နှင့်ဆက်စပ်နေသော လူမျိုးရေးခွဲခြားမှုနှင့် ရှုတ်ချသောဘာသာစကားကို လျော့ပါးစေရန် ရည်ရွယ်သည့်ပြောင်းလဲမှုတစ်ခုဖြစ်သည်။ WHO သည် “မျောက်ကျောက်” ကို ဖယ်ရှားနေစဉ်တွင် အမည်နှစ်မျိုးလုံးကို တစ်ပြိုင်နက်တည်း အသုံးပြုမည်ဖြစ်သည်။ WHO ၏ကြေငြာချက်အပြီးတွင်၊ ရောဂါထိန်းချုပ်ရေးနှင့်ကာကွယ်ရေးစင်တာများ (CDC) နှင့်အခြားဖက်ဒရယ်အေဂျင်စီများကလည်း mpox ကိုရှေ့ဆက်သွားရန်လက်ခံမည်ဟုပြောကြားခဲ့သည်။ CDC သည် အထူးသဖြင့် အများသူငှာ ဆက်သွယ်မှုတွင် ဝေါဟာရအသစ်အဖြစ် mpox ကို လက်ခံကျင့်သုံးရန် လုပ်ဖော်ကိုင်ဖက်အားလုံးကို အားပေးတိုက်တွန်းလျက်ရှိသည်။ အဆိုပါဗိုင်းရပ်စ်ကို WHO ၏ အကောင်းဆုံးအလေ့အကျင့်များဟု အမည်ပေးခြင်းမပြုမီ လူသားမျောက်ရောဂါဟု အမည်ပေးထားပြီး ယင်းအမည်များသည် ကုန်သွယ်မှု၊ ခရီးသွားလာရေး၊ ခရီးသွား သို့မဟုတ် တိရစ္ဆာန်သက်သာချောင်ချိရေးအပေါ် မလိုအပ်ဘဲ အပျက်သဘောဆောင်သည့် သက်ရောက်မှုများကို လျှော့ချသင့်ပြီး လူမှုရေး၊ နိုင်ငံတော်၊ ဒေသဆိုင်ရာ၊ ပရော်ဖက်ရှင်နယ် သို့မဟုတ် မည်သူ့ကိုမဆို ပြစ်မှုကျူးလွန်ခြင်းမှ ရှောင်ကြဉ်ရန်၊ လူမျိုးစုများ။

MPOX မည်ကဲ့သို့ပျံ့နှံ့သနည်း။

Mpox သည် နည်းလမ်းအမျိုးမျိုးဖြင့် ပျံ့နှံ့သည်။ ဗိုင်းရပ်စ်သည် လူမှလူသို့ ကူးစက်နိုင်သည်-

ကူးစက်တတ်သော အဖုများ၊ အနာဖေးများ သို့မဟုတ် ခန္ဓာကိုယ်အရည်များနှင့် တိုက်ရိုက်ထိတွေ့ခြင်း။
နမ်းခြင်း၊ ပွေ့ဖက်ခြင်း သို့မဟုတ် လိင်ဆက်ဆံခြင်းကဲ့သို့သော ရင်းနှီးသော ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ထိတွေ့မှုတွင် အချိန်ကြာမြင့်စွာ၊ မျက်နှာချင်းဆိုင် ထိတွေ့မှုအတွင်း အသက်ရှူလမ်းကြောင်းဆိုင်ရာ လျှို့ဝှက်ချက်များ
ယခင်က ကူးစက်တတ်သော အဖုများ သို့မဟုတ် ခန္ဓာကိုယ်မှအရည်များကို ထိတွေ့သည့် (အဝတ်အစား သို့မဟုတ် ပိတ်စများကဲ့သို့) ပစ္စည်းများကို ထိတွေ့ခြင်း၊
ကိုယ်ဝန်ဆောင်များသည် အချင်းမှတဆင့် သန္ဓေသားသို့ ဗိုင်းရပ်စ်ကို ကူးစက်နိုင်သည်။

ကျား၊မ လက္ခဏာ သို့မဟုတ် လိင်စိတ်ခံယူမှု မခွဲခြားဘဲ မည်သူမဆို mpox ကို ရယူပြီး ပျံ့နှံ့နိုင်သည်။ လက်ရှိတွင် လူသိများသော mpox ဖြစ်ပွားမှု၏ အချိုးအစားသည် အမျိုးသားများနှင့် လိင်ဆက်ဆံသော အမျိုးသားများကြားတွင် များပြားသည်။

လက်ရှိဖြစ်ပွားနေသောနိုင်ငံသို့ ခရီးသွားခြင်းသည် သင်၏ mpox ကူးစက်နိုင်ခြေကို တိုးမြင့်စေပါသည်။ နိုင်ငံတကာခရီးသွားရန် စီစဉ်နေပါက WHO ဝဘ်ဆိုဒ်တွင် ထိုနိုင်ငံ၏ ကူးစက်မှုနှုန်းကို စစ်ဆေးပါ။ လိုအပ်ပါက ခရီးမသွားမီ mpox ကာကွယ်ဆေးထိုးရန် သို့မဟုတ် ထိတွေ့မိပါက သင့်ဆရာဝန်နှင့် တိုင်ပင်ပါ။

mpox ၏ပျံ့နှံ့မှုသည် COVID-19 ကူးစက်ရောဂါ၏အစောပိုင်းအဆင့်များနှင့်ကွဲပြားသည်-

mpox အတွက် ကာကွယ်ဆေးတစ်ခုရှိပြီး ဖြစ်နိုင်ချေရှိသော ထိတွေ့ပြီးပြီးချင်း ပေးပါက ထိရောက်မှုရှိနိုင်ပါသည်။ ကာကွယ်ဆေးပေးဝေမှုသည် mpox ရှိသူတစ်ဦးနှင့် ထိတွေ့နိုင်ခြေမြင့်မားသော ထိတွေ့မှုရှိနိုင်သည်ဟု သတ်မှတ်ခံထားရသော ပုဂ္ဂိုလ်များအတွက် လောလောဆယ် ကန့်သတ်ထားသည်။
Mpox ကို ရနိုင်တဲ့ ဗိုင်းရပ်စ် ဆေးဝါးတွေနဲ့ ကုသနိုင်ပါတယ်။
COVID-19 သည် လူတစ်ဦးမှ တစ်ဦးသို့ လွယ်ကူစွာ ကူးစက်သော်လည်း mpox သည် လူကြားတွင် အလွယ်တကူ မကူးစက်ပါ။ Mpox သည် ပုံမှန်အားဖြင့် အရေပြား-အရေပြား ထိတွေ့မှု၊ ခန္ဓာကိုယ်အရည်များနှင့် တိုက်ရိုက်ထိတွေ့မှု သို့မဟုတ် ကြာရှည်စွာ၊ အနီးကပ်၊ မျက်နှာချင်းဆိုင် ထိတွေ့မှု လိုအပ်သည်။

ရောဂါလက္ခဏာများ

mpox ၏ရောဂါလက္ခဏာများပါဝင်နိုင်သည်:

ဖျားခြင်း။ ကိုယ်ပူခြင်း
ခေါင်းကိုက်ခြင်း။
ကြွက်သားကိုက်ခဲခြင်းနှင့် ခါးနာခြင်း။
lymph nodes များ ရောင်ရမ်းခြင်း။
ချမ်းတုန်ခြင်း။
ပင်ပန်းနွမ်းနယ်ခြင်း။

မျက်နှာ၊ ပါးစပ်အတွင်းနှင့် ခန္ဓာကိုယ်၏ အခြားအစိတ်အပိုင်းများဖြစ်သည့် လက်၊ ခြေထောက်၊ ရင်ဘတ်၊ လိင်အင်္ဂါ သို့မဟုတ် စအိုတို့ကဲ့သို့ ဝက်ခြံများ သို့မဟုတ် အရည်ကြည်ဖုများကဲ့သို့ ဖြစ်နိုင်သည့် အဖုများ။

အဖုသည် လုံးဝ မပျောက်မီ ကွဲပြားသော အဆင့်များကို ဖြတ်သန်းသည်။ ရောဂါသည် 2-4 ပတ်ကြာတတ်သည်။ တခါတရံတွင် လူသည် ပထမဦးစွာ အဖုပေါက်ပြီး နောက်တွင် အခြားသော လက္ခဏာများ ရှိတတ်ပါသည်။ အခြားသူများမှာ အဖုအပိန့်များသာ ဖြစ်တတ်သည်။

ရောဂါလက္ခဏာများ သို့မဟုတ် ထိတွေ့မိပါက ဘာလုပ်ရမည်နည်း။

သင့်တွင် mpox လက္ခဏာများ သို့မဟုတ် ထိတွေ့မှုရှိခြင်းအတွက် စိုးရိမ်ပါက၊ အကြံဉာဏ်၊ စမ်းသပ်ခြင်းနှင့် ဆေးကုသမှုအတွက် THD Epi-on-Call၊ 918-595-4399 သို့မဟုတ် သင့်ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှုပေးသူကို ဆက်သွယ်ပါ။ စမ်းသပ်ခြင်းနှင့်/သို့မဟုတ် ကာကွယ်ဆေးထိုးခြင်းအတွက် အကြံပြုချက်များကို THD ကူးစက်ရောဂါဗေဒပညာရှင်များ၏ စစ်ဆေးမှုနှင့် အကဲဖြတ်မှုအပေါ် အခြေခံ၍ ပံ့ပိုးပေးမည်ဖြစ်ပါသည်။ ရောဂါပိုးကူးစက်ခြင်းမှ ကာကွယ်ရန် အခြားသူများနှင့် ဝေးဝေးနေပါ။ ဖြစ်နိုင်သော အရည်ကြည်ဖုများအားလုံးကို ဖုံးအုပ်ထားပါ။

ထိတွေ့မိပါက ထိတွေ့မှုမှ 21 ရက်အထိ ရောဂါလက္ခဏာများကို သင့်ကိုယ်သင် စောင့်ကြည့်ပါ။ ရောဂါလက္ခဏာများ ဖြစ်ပေါ်လာပါက အခြားသူများနှင့် ဝေးဝေးနေ၍ အကြံဉာဏ်နှင့် စမ်းသပ်ရန်အတွက် THD Epi-on-Call သို့မဟုတ် သင့်ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှုပေးသူကို ဆက်သွယ်ပါ။

Mpox ကာကွယ်ဆေးကို အချိန်ဇယားဆွဲပါ။

Tulsa ကျန်းမာရေးဌာနသည် Oklahoma ပြည်နယ်ကျန်းမာရေးဌာနမှ သတ်မှတ်ထားသော ဦးစားပေးလူဦးရေနှင့်အညီ Jynneos ကာကွယ်ဆေးကို စီမံခန့်ခွဲလျက်ရှိသည်။

Jynneos ကာကွယ်ဆေးသည် ၂၈ ရက်ခြားပြီး နှစ်ကြိမ်ထိုးပေးပါသည်။ သွားရောက်ကြည့်ရှု Oklahoma ပြည်နယ်ကျန်းမာရေးဌာန ပြည်နယ်တစ်ဝှမ်း ကာကွယ်ဆေးထိုးခြင်းဆိုင်ရာ အခွင့်အလမ်းများအကြောင်း ပိုမိုသိရှိရန်။

Mpox Vaccine (JYNNEOS) အရည်အချင်းပြည့်မီမှု

CDC သည် JYNNEOS ကာကွယ်ဆေး၏ အရည်အချင်းပြည့်မီမှုအတွက် အောက်ပါစံနှုန်းများကို ပေးထားသည်။ အိုကလာဟိုးမားပြည်နယ်ကျန်းမာရေးဌာန (OSDH) နှင့် ၎င်း၏လုပ်ဖော်ကိုင်ဖက်များသည် ပေးထားသောစံနှုန်းများကို လိုက်နာလျက်ရှိသည်။ mpox နှင့် ထိတွေ့မှုဟု ထင်မြင်ယူဆပြီးနောက် ချဲ့ထွင်ထားသော Post-Exposure Prophylaxis (PEP++) ကာကွယ်ဆေး။

mpox ကာကွယ်ဆေးကို လောလောဆယ်တွင် အောက်ပါအရည်အချင်းပြည့်မီသော အုပ်စုများအတွက် ဖွင့်လှစ်ထားပါသည်။

ကြိုတင်ကာကွယ်မှု (PrEP)

mpox ဖြစ်နိုင်သည်ဟု ခံစားရသူတိုင်းအတွက် ကာကွယ်ဆေးထိုးပါ။
mpox နှင့် ထိတွေ့နိုင်ခြေ အမြင့်ဆုံးသူများသည် JYNNEOS ကာကွယ်ဆေးထိုးရန် စဉ်းစားသင့်သည်။

မြင့်မားသောအန္တရာယ်ရှိသူများတွင်-

လိင်တူချစ်သူ သို့မဟုတ် လိင်တူချစ်သူ၊ အမျိုးသားများနှင့် လိင်တူဆက်ဆံသူ သို့မဟုတ် လိင်ပြောင်းထားသူအဖြစ် သတ်မှတ်ပြီး လွန်ခဲ့သည့် 14 ရက်အတွင်း အောက်ပါအရာများတွင် ပါဝင်ပတ်သက်သူ သို့မဟုတ် မဝေးတော့သောအနာဂတ်တွင် အဆိုပါလှုပ်ရှားမှုများတွင် ပါဝင်ရန် စီစဉ်ထားသူ မည်သူမဆို-
- နှစ်ယောက် သို့မဟုတ် ထို့ထက်ပိုသော လုပ်ဖော်ကိုင်ဖက်များနှင့် လိင်ဆက်ဆံပါ။
- စီးပွားဖြစ် လိင်ဆက်ဆံရာနေရာ၌ လိင်ဆက်ဆံခြင်း။
- ပွဲတစ်ခု သို့မဟုတ် ကျင်းပသည့်နေရာနှင့် ဆက်စပ်၍ လိင်ဆက်ဆံခြင်း။
- မြင့်မားသောအဆင့်တွင် mpox သည်အသိုင်းအဝိုင်းအတွင်းပျံ့နှံ့နေသည့်ပထဝီဝင်ဧရိယာတွင်လိင်ဆက်ဆံခြင်း။
HIV ရောဂါရှိသူများ။
အမျိုးသားများနှင့် လိင်ဆက်ဆံပြီး လွန်ခဲ့သည့် 12 လအတွင်း ဆစ်ဖလစ်ရောဂါရှာဖွေတွေ့ရှိသူတိုင်း။
လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာကျွမ်းကျင်သူများ သို့မဟုတ် မူးယစ်ဆေးဝါး၊ ငွေ၊ အိမ်ရာ သို့မဟုတ် လုံခြုံရေးအတွက် လိင်ဆက်ဆံသောသူများ၊ စွန့်စားရနိုင်ခြေမြင့်မားသော အလုပ်အကိုင်ရှိသူများ။
mpox ရှိသူနှင့် အရေပြားချင်း ထိတွေ့ဖူးသူများ၊
mpox ဖြစ်ရပ်များနှင့် ချိတ်ဆက်ထားသော ပွဲ/နေရာတစ်ခုတွင် လိင်ဆက်ဆံဖူးသူများ သို့မဟုတ် အခြားအရေပြားနှင့် ထိတွေ့ဖူးသူများ။
လိင်တူချစ်သူ၊ လိင်တူချစ်သူ သို့မဟုတ် အမျိုးသားများနှင့် လိင်တူဆက်ဆံသူအဖြစ် သတ်မှတ်သူ အမျိုးသားနှင့် လိင်ဆက်ဆံသူ အမျိုးသမီးများသည် လက်ရှိတွင် လိင်ဆက်ဆံမှု ပြုလုပ်နေပါသည်။
mpox ကူးစက်ခံရနိုင်သူများကို တိုက်ရိုက်လူနာစောင့်ရှောက်မှုပေးနေသည့် ကျန်းမာရေးဝန်ထမ်း-
- လူနာကို တိုက်ရိုက်ပြုစုစောင့်ရှောက်ပေးသော အရေးပေါ်စောင့်ရှောက်မှုပေးသူများ။
- လူနာကို တိုက်ရိုက်ပြုစုစောင့်ရှောက်ပေးသော အရေးပေါ်အခန်းပေးဆောင်သူများ။
- mpox နမူနာများဖြင့် အလုပ်လုပ်သော ဓာတ်ခွဲခန်းဝန်ထမ်းများ။
- STIs လူနာများကို ရောဂါရှာဖွေခြင်းနှင့်/သို့မဟုတ် ကုသပေးနေသည့် ကျန်းမာရေးဝန်ထမ်း။
ပြီးခဲ့သော 12 လတွင် ဆစ်ဖလစ်ရောဂါရှိဖူးသူတိုင်း။
ပြီးခဲ့သော 12 လအတွင်း ဆစ်ဖလစ်ရောဂါရှာဖွေတွေ့ရှိသူ တစ်ဦး၏ လက်တွဲဖော်။
လိင်တူချစ်သူ သို့မဟုတ် လိင်တူချစ်သူ၊ အမျိုးသားများနှင့် လိင်တူဆက်ဆံသူ သို့မဟုတ် လွန်ခဲ့သည့် ခြောက်လအတွင်း လိင်ပြောင်းထားသူအဖြစ် သတ်မှတ်သူ မည်သူမဆို-
- အမျိုးသားအဆင့် လိင်မှတစ်ဆင့် ကူးစက်နိုင်သော ကူးစက်ရောဂါတစ်ခု သို့မဟုတ် တစ်ခုထက်ပိုသော ရောဂါရှာဖွေတွေ့ရှိမှုအသစ်တစ်ခု (ဆိုလိုသည်မှာ ပြင်းထန်သော HIV၊ chancroid၊ ကလမိုင်ဒီယာ၊ ဆီးပူညောင်းကျရောဂါ သို့မဟုတ် ဆစ်ဖလစ်)။
- လိင်ဆက်ဆံဖော်တစ်ဦးထက်ပိုသည်။